TAIHEN.VN
“Tôi gần như mất cảm giác lúc đó”, CEO Trần Văn Minh kể lại về khoảnh khắc đánh chuông IPO ở sàn giao dịch chứng khoán Tokyo hôm 23/12. Trong phiên chào bán cổ phiếu đầu tiên, vốn hoá thị trường của doanh nghiệp là 8.165 triệu yen, tương đương hơn 1.641 tỷ đồng.
Câu chuyện của Hybrid Technologies là một sự kiện “lạ” với thị trường nước này. Startup công nghệ mới 5 năm tuổi, rất trẻ so với độ tuổi trung bình là 19 của các doanh nghiệp Nhật khi niêm yết trên thị trường. Tương tự, CEO của công ty cũng chỉ 36 tuổi, trẻ hơn rất nhiều so với mức tuổi trung bình 50 của các CEO doanh nghiệp đã lên sàn khác ở Nhật.
Năm 2016, anh Minh, vốn là cựu nhân viên FPT tại Nhật, quyết định khởi nghiệp với Evolable Asia Solutions Co., tên gọi ban đầu của Hybrid Technologies. “Tôi nhận thấy khởi nghiệp ở một thị trường dân số đang già hoá nhanh chóng sẽ có nhiều cơ hội.”
Doanh nghiệp của anh Minh chuyên phát triển hệ thống cho khoảng 250 khách hàng Nhật, trong đó có cả doanh nghiệp lớn như Yahoo Japan và DoCoMo. “Chúng tôi dùng nguồn lực, con người của Việt Nam để chuyển đổi số cho thị trường Nhật. Dân số của họ đang già đi nhanh chóng”, anh nói.
Ngoài khoản đầu tư ban đầu của bản thân, startup còn được góp vốn bởi một nhà đầu tư Nhật. Sau đó, vì không muốn dùng tiền của người khác, Hybrid Technologies khi ấy không tham gia gọi vốn thêm. Nhưng đến năm 2019, Minh nhận ra đã đến lúc cần có một bước ngoặt.
“Nếu giữ nguyên, doanh thu, doanh số của công ty vẫn tốt, khách hàng vẫn đều đặn. Nhưng tôi nghĩ Hybrid Technologies cần một bước đệm để có thể vươn xa hơn, tiếp cận với nhiều hợp đồng VIP hơn”, anh nói. Do vậy, anh Minh bắt đầu đặt mục tiêu phải đưa Hybrid Technologies lên sàn.
Đây là việc chưa có tiền lệ với một công ty có chủ là người Việt. Thậm chí, việc doanh nghiệp Nhật Bản cũng như nước ngoài đủ điều kiện IPO ở Nhật cũng chiếm tỷ lệ rất thấp. Số liệu thống kê cho thấy, chỉ 0,08% trên tổng số 4,21 triệu doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán Tokyo tính đến tháng 9/2021.
“Tôi không nghĩ mình viển vông hay ảo tưởng gì. Lúc đó, tôi cũng không nghĩ mình có phải là người đi đầu hay không, chủ yếu là đến lúc phải làm”. Khi tìm hiểu về quy trình, anh Minh cho biết, các thông tin IPO tại Nhật khá phức tạp. Từng hạng mục có rất nhiều việc phải làm với quy cách, quy trình khắt khe. Ví dụ, đội ngũ ban quản trị của Hybrid Technologies được yêu cầu bổ sung người, từ luật sư, chuyên gia về IT, CFO phải có bằng kiểm toán, …
Đồng thời, doanh nghiệp phải mời được một đơn vị kiểm toán có uy tín tham gia vào quá trình kiểm toán được thực hiện mỗi quý và cuối năm tài chính của doanh nghiệp. Đến năm thứ ba, phía công ty chứng khoán mới bắt đầu xét duyệt dựa trên kết quả của kiểm toán và mất gần 1 năm.
Anh Minh cũng đã phải vượt qua 3 bài phỏng vấn của cơ quan chức năng mà như anh mô tả là áp lực đến mức rụng tóc, mất ngủ liên tục vì nếu không khớp với tài liệu báo cáo, hồ sơ xét duyệt có thể bị loại bỏ.
“Dù họ đã gửi khoảng 10-20 câu hỏi cho mình chuẩn bị, nhưng trong 2 tiếng trả lời, tôi vẫn căng thẳng kinh khủng, mình phải nhớ toàn bộ số liệu, tình hình, các quy định pháp luật liên quan dày tầm 3-4 quyển sách 400-500 trang. Đấy là công sức của cả tập thể trong vài năm trời, mình là người đứng đầu, không được phép làm sai ở bất cứ trường hợp nào”, anh kể lại.
Bên cạnh đó, chi phí cho quá trình IPO với các doanh nghiệp non trẻ cũng là một vấn đề lớn. Do đó, anh Minh cho biết, doanh nghiệp buộc phải tăng trưởng mỗi năm 200-300% mới đủ tài chính để chịu được chi phí IPO.
Chính vì vậy, thách thức lớn nhất với Hybrid Technologies là vào cuối quý I/2020, khi Covid-19 xuất hiện. Lần đầu tiên kể từ khi thành lập, doanh nghiệp bị lỗ theo tháng bởi 30% doanh số đến từ các khách hàng là các công ty hàng không, du lịch, dịch vụ nhà hàng, khách sạn. “Mỗi tháng, công ty lỗ 7-8 tỷ đồng, và nếu điều này kéo dài trong 6-12 tháng, dòng tiền sẽ cạn kiệt”, anh Minh nói.
Ngoài ra, Hybrid Technologies cũng từ đỉnh 700 nhân viên giảm xuống còn 500 dù công ty vẫn trả đủ lương và đảm bảo các chế độ đãi ngộ. “Dân IT, nếu lượng công việc giảm, không còn đủ hứng thú thì mọi người tự nghỉ thôi. Đấy là thiệt hại lớn nhất của chúng tôi khi mất gần 200 người”, anh Minh chia sẻ.
Trước số liệu kinh doanh không khả quan, phía công ty chứng khoán đã gợi ý tạm hoãn IPO chờ 1-2 năm sau khi thị trường ổn định hơn. Tuy nhiên, CEO Hybrid Technologies cho rằng nếu dừng lại, toàn bộ công sức sẽ đổ sông đổ biển, doanh nghiệp sẽ quay lại quy trình của 3 năm trước. “Chúng tôi bằng mọi cách phải tìm được khách hàng mới trong dịch bệnh”.
Theo khảo sát của họ, trừ nhóm khách hàng hàng không, du lịch bị ảnh hưởng nặng nề, các ngành hàng khác tại Nhật vẫn ổn định và phát triển trong Covid-19. Vì vậy, các nhân viên của Hybrid Technologies tích cực “săn” các hợp đồng mới, mở rộng đến những lĩnh vực trước nay ít thử.
“Chúng tôi cũng xoay chuyển cách làm liên tục. Thật ra trong cái rủi cũng có cái may, đại dịch khiến nhu cầu chuyển đổi số phát triển mạnh mẽ hơn”, chính vì vậy, sau 6 tháng, Hybrid Technologies đã tăng trưởng hình chữ V, đủ điều kiện để tiếp tục quá trình IPO.
Sau IPO, CEO Trần Văn Minh cho biết sẽ dùng nguồn vốn mới để tuyển dụng nhân sự và nâng cao nhận diện thương hiệu, mở rộng thị trường, hướng đến những doanh nghiệp lớn hơn. Anh cũng nói rằng, hiện tại doanh nghiệp chưa tính đến việc chia cổ tức, mà mục tiêu muốn trở thành công ty trị giá 1 tỷ USD.
Nguồn : VNexpress
