TAIHEN.VN
Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) vừa công bố Báo cáo tổng thể thực trạng nguồn nhân lực công nghiệp Việt Nam. Trong đó đến tháng 6/2021, có khoảng 202.000 thực tập sinh Việt Nam đang lao động tại Nhật Bản, chiếm 63,8% tts nước ngoài đang được đào tạo nghề tại quốc gia này. Số tts tăng nhanh ở nhiều lĩnh vực từ 2017 đến nay, cao nhất là ngành xây dựng (tăng 9 lần). Đây được coi là nguồn lao động cho các công ty FDI Nhật Bản, liên doanh Việt – Nhật.
Tuy nhiên, so với các nước trong khu vực, tỷ lệ lao động Việt Nam về nước tìm được việc làm lại thấp nhất, chỉ 26,7%. Trong khi con số này ở Trung Quốc, Thái Lan, Philippines hơn 50%. Ngoào ra, tỷ lệ trở về làm công việc được dạy ở Nhật Bản cũng thấp. Nhiều người sử dụng kỹ năng tiếng Nhật để bán hàng online, tư vấn xuất khẩu lao động, hoặc dạy ngoại ngữ…
“Đây là sự lãng phí kinh nghiệm của nguồn nhân lực; không đáp ứng mục đích ban đầu của chương trình là chuyển giao kỹ năng”, báo cáo đánh giá.
Khảo sát 341 doanh nghiệp Nhật Bản và hơn 40 nhà tuyển dụng cho thấy lý do lao động từ Nhật Bản về Việt Nam khó tìm được việc là vì kinh nghiệm làm việc không phù hợp; đòi hỏi mức lương cao hoặc kỳ vọng quá lớn vào vị trí.
Cụ thể, lao động trở về từ Nhật Bản chủ yếu làm việc trong lĩnh vực xây dựng, nông nghiệp, dịch vụ và công nghệ máy, nhưng ngoài khả năng tiếng Nhật thì kinh nghiệm của họ không đủ giá trị khi quay về Việt Nam. Tts trở về thường chỉ có bằng cấp 3, hoặc cấp 2 nên trình độ có hạn chế. Do đó, họ dễ bị từ chối ở giai đoạn tuyển dụng; có người từ bỏ sau một thời gian thử việc hoặc phải học thêm các kỹ năng để bắt kịp đồng nghiệp.
Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản cho rằng phạm vi làm việc của tts tại Nhật Bản cũng khá hạn chế. Họ chỉ được trải nghiệm một vài loại máy móc, nhưng không được sử dụng tại Việt Nam. Điều này khiến học viên trở về không có ưu thế nào so với người lao động địa phương.
Ngoài ra, 47% công ty cho biết thu nhập là một rào cản lớn khác khi tuyển dụng người học tập từ Nhật trở về. Trước đó, thu nhập bình quân hàng tháng của họ ở Nhật là khoảng 1.000-1.500 USD, cao gấp 3-4 lần mức thu nhập trung bình của công nhân mới vào nghề trong nước.
23% nhà tuyển dụng được hỏi cũng cho biết thiếu các kênh thông tin cần thiết để tuyển dụng được nguồn lao động là thực tập sinh trở về từ Nhật. Chủ yếu doanh nghiệp tình cờ tuyển được khi học viên tự tìm đến hoặc được giới thiệu bởi trụ sở chính và công ty đối tác.
Thêm đó, nhiều thực tập sinh gặp khó khăn khi tìm việc do thiếu kỹ năng mềm. Vì vậy, một số công ty đang phát triển sáng kiến chương trình học trực tuyến mà người học nghề có thể trau dồi ngay khi làm việc tại Nhật Bản, bao gồm tin học văn phòng, tiếng Nhật thương mại; kỹ năng quản lý…
Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội) cũng đang phối hợp với JICA thực hiện dự án hỗ trợ kết nối thông tin việc làm cho thực tập sinh kỹ năng đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Dự án cung cấp cho người lao động trở về cơ hội tiếp cận các công việc còn trống và thông tin tuyển dụng từ doanh nghiệp.
Nguồn: Vnexpress
